PAPANEE OF PAPAJA?

“Deze mag je omhakken als je tijd hebt”, zei ze poeslief. -Als je tijd hebt- gebruikte ze vroeger zelden of nooit. Iets poeslief vragen is ook een recente gedragswijziging. Ze had blijkbaar proefondervindelijk kunnen constateren dat dit mijn bereidheid tot het in actie komen positief beïnvloedde. -Je mag- klinkt tenslotte ook veel beter dan -je moet- waar ik een hartsgrondige hekel aan heb. Vrouwen hebben nu eenmaal de gave om deze gevoeligheden te detecteren. Waarschijnlijk werken ze stiekem aan een soort gebruiksaanwijzing om manlief af te richten. Zonder dat je het goed beseft wordt je hun trouwe Duitse herder en ga je kwijlen bij elk complimentje dat je krijgt.
Ik mocht dus die papajaboom omhakken wanneer ik er de tijd voor vond, geweldig! Dan ga je op zoek naar geschikte werktuigen. Gereedschap waarvan je denkt dat ze geschikt zijn voor de klus: een boogzaag bijvoorbeeld, een klein hakbijl en een machete. Even twijfelde ik over het nut van een spie maar dat idee borg ik snel op. Je mag je tenslotte niet overorganiseren. Een ladder was wel noodzakelijk, dan kon ik het bovenste gedeelte eerst aanpakken. Als trouwe National-Geographic-Channel-kijker was ik behoorlijk teleurgesteld over de inhoud van mijn kleerkast. Houthakkers in Canadese wouden dragen geruite hemden wist ik. Ok, dan maar niet.
Toen ik begon te hakken spatte het sap uit de stam op mijn gelaat en brilglazen. Dit was geen hout, eerder een houtachtige uit de kluiten gewassen grasstengel . Ook beneden aan de grond volstonden 3 à 4 macheteslagen en je was al in het centrum van de dikke papajastam.
Ik begreep waarom dergelijke bomen zo snel konden groeien. Hard hout groeit veel en veel langzamer.

fruit of the angels

Van origine uit Centraal-Amerika is het niet verwonderlijk dat good old Christophel Columbus als één van de eerste Europeanen deze vrucht kreeg voorgeschoteld. Het verhaal gaat als volgt: de uiterst gastvrije oorspronkelijke inwoners serveerden voedsel in grote hoeveelheden. Als gevolg hiervan deed menigeen uit het gezelschap der ontdekkingsreizigers een indigestie. Geen nood, daar kwamen ze al aandraven met papajavruchten zodat de indigestie in een mum van tijd verholpen was.

Christophel noemde het “Fruit of the angels” maar dat zal wel in het Spaans of Portugees gebeurd zijn.

Verse papaja’s bevatten het enzym papaïne met eiwitsplitsende eigenschappen. Dit zorgt er ook voor dat de vrucht zo licht verteerbaar is. Papaïne werd ook in de vleesindustrie gebruikt om het vlees malser te maken.

Siriwan en ikzelf zijn dol op de rijpe vruchten. We hadden een zevental papajabomen in onze tuin (sinds kort dus slechts zes). Oogsten doe je het hele jaar door en vermits ze bij ons dagelijks ontbijt horen volstaat onze tuinopbrengst niet. Geen nood want dan komt de vraag: “Oh geen papaja’s meer!, wil je naar de markt gaan als je tijd hebt?”

som tam voor fijnproevers

Echte doorwinterde Thailandgangers, expats of overwinteraars kennen natuurlijk de onvermijdelijke papajasalade. Meer zelfs dan de bejubelde tom yam ghung is dit het eigenlijke nationale gerecht. Overal, werkelijk overal in Thailand tref je de eetkraampjes aan waar je “som tam” kan eten. Ik dacht vroeger dat het “papaja pokpok” heette, dat had men me immers zo verteld. Dat pokpok is de klanknabootsing van een grote houten stamper stampend in een vijzel. Knoflookteentjes en rode chilipepertjes worden geplet en vermengd met palmsuiker, vissaus en limoen. Daarna volgt geraspte onrijpe papaja en groene bonen.

Denk nu maar niet dat u met deze gegevens uw eigen “som tam” kan bereiden, vergeet het maar! Het is een ware kunst en het kraampje of eethuisje met de lekkerste papajasalade van de streek is sowieso verzekerd van een gestage klantenstroom.

Het spreekt dus vanzelf dat een papajaboomloze tuin hebben in Thailand geen optie is.

Hoe krijg je zulke “fruit of the angels”-bomen in je tuin is dan de pertinente vraag.

Poepsimpel.

Je koopt een rijpe vrucht op de markt.

Je snijdt hem doormidden en verzamelt de zwarte pitten (natuurlijk na het nuttigen van het overheerlijke vruchtvlees).

Die verspreid je op het daartoe bestemde papajaboomplekje van je tuin.

Dan is het enkel afwachten geblazen.

Wordt het papanee of papaja?

Bij aanvang van ons laatste verblijf vorige winter vond ik kleine boompjes op de plek waar we ons keuken- en tuinafval plegen te deponeren. Vanzelfsprekend waren hiertussen zaden terecht gekomen.

Ik heb ze met de grootste voorzichtigheid uitgegraven en verplant.

Nu heb ik een beetje spijt dat ik geen webcam heb geplaatst in de buurt van de boompjes. Het blijft namelijk onzeker of ze de kurkdroge maanden maart, april en mei overleven.

“Hou je sterk, boompjes van mij. Mogen jullie later bijdragen tot vele lekkere ontbijten en talloze porties som tam.